Milt
Milt (Bron)
De milt is een orgaan dat voorkomt bij gewervelde dieren. De milt is onderdeel van het lymfesysteem, maar anders dan lymfeklieren opgenomen in de bloedcirculatie. De milt kan worden gezien als de lymfeklier van het bloed. In de milt worden plasmacellen gevormd uit B-lymfocyten en worden rode bloedcellen afgebroken en het daarbij vrijkomende ijzer opgeslagen, maar de milt bevat ook een zeker reservoir aan bloed. Ook draagt de milt bij aan de verwijdering van afvalstoffen uit het bloed. De milt is niet noodzakelijk voor leven en kan operatief verwijderd worden (splenectomie). Wel is zonder milt de afweer tegen gekapselde bacteriën zoals de pneumokok, meningokok en de Hib (Haemophilus influenzae) slechter. Voor een splenectomie wordt dan indien mogelijk eerst hiertegen gevaccineerd.
Onderzoek heeft aangetoond dat de milt een belangrijke rol zou spelen bij het herstel van bijvoorbeeld een hartaanval, en dat de milt een belangrijke bron is van monocyten.
Bij de mens bevindt de milt zich in de linker bovenhelft van de buik, onder het middenrif en achter de maag. Bij een normaal individu is de milt ongeveer 125 × 75 × 50 mm groot met een gewicht van 150 à 250 gram.
Bekend is de zogenaamde milt-index die de grootte aangeeft van de (vergrote) milt bij kinderen die lijden aan malaria.
Onderzoek heeft aangetoond dat de milt een belangrijke rol zou spelen bij het herstel van bijvoorbeeld een hartaanval, en dat de milt een belangrijke bron is van monocyten.
Bij de mens bevindt de milt zich in de linker bovenhelft van de buik, onder het middenrif en achter de maag. Bij een normaal individu is de milt ongeveer 125 × 75 × 50 mm groot met een gewicht van 150 à 250 gram.
Bekend is de zogenaamde milt-index die de grootte aangeeft van de (vergrote) milt bij kinderen die lijden aan malaria.
Steek in de zij (Bron)
Een theorie zegt, dat het bekende verschijnsel van de "steek in de zij" bij overmatige fysieke inspanning het gevolg is van samentrekking van de milt bij zuurstoftekort om extra rode bloedcellen in de bloedbaan te brengen. Dit effect is echter zo minimaal dat deze theorie niet kan worden bewezen.
Een alternatieve uitleg over de "steek in de zij" gaat ervan uit dat de steek wordt veroorzaakt door ophoping van lucht in de darmen. Omdat de bocht van de dikke darm links hoger ligt dan rechts (waar zich de lever bevindt), zou de steek juist hier goed te voelen zijn. Een steek in de zij kan echter ook aan de rechterkant worden waargenomen, dit maakt deze theorie geloofwaardiger dan de eerste theorie.
Een alternatieve uitleg over de "steek in de zij" gaat ervan uit dat de steek wordt veroorzaakt door ophoping van lucht in de darmen. Omdat de bocht van de dikke darm links hoger ligt dan rechts (waar zich de lever bevindt), zou de steek juist hier goed te voelen zijn. Een steek in de zij kan echter ook aan de rechterkant worden waargenomen, dit maakt deze theorie geloofwaardiger dan de eerste theorie.
Spleen (Bron)
De milt wordt ook wel het spleen genoemd (zoals in het Engels, Latijn: splen; Grieks: splèn) en werd beschouwd als de zetel van de zwaarmoedigheid. Daarom spreekt men wel van "het spleen hebben", of "aan het spleen lijden", als men de licht-depressieve gemoedstoestand wil beschrijven, waar men zich niet goed raad bij weet. In het Engels gaat men nog verder en betekent spleen ook woede: a fit of spleen = een woedeaanval, vent one's spleen = zijn gal spuwen - maar dat is in het Nederlands weer een product van een ander orgaan.